REAKSI MASYARAKAT ALGERIA AKIBAT PENJAJAHAN PERANCIS 1830-1962
Sebelum penjajahan
Perancis, Algeria merupakan sebahagian daripada empayar Turki Uthmaniyah.
Kelemahan pemerintahan kerajaan Turki Uthmaniyah memberikan ruang kepada kuasa
Perancis campur tangan di Algeria dan menjajahnya pada tahun 1830. Kuasa-kuasa
Barat mula membahagi-bahagikan wilayah dunia Islam. Penjajahan Perancis di
Algeria bermula kerana isu kewangan. Pada akhir abad ke-18, Perancis terlibat
secara aktif dalam ekonomi Algeria. Campur tangan Perancis bermula apabila
pemerintah Algeria, Husain Dey (1818-1830) menuntut hutang daripada tentera
Perancis yang masih tertunggak untuk pembelian gandum. Husain Dey ialah
pemerintah Algeria yang dilantik oleh Khalifah Turki Uthmaniyah. Beliau ingin
mengutip hutang dari Perancis tetapi ditolak. Husain Dey telah bertindak tidak
mahu memberikan penghormatan kepada bendera Perancis yang menimbulkan krisis. Keadaan
ini menggiatkan lagi usaha penjajahan Perancis ke atas Algeria. Peluasan kuasa
ini telah menimbulkan pelbagai reaksi masyarakat Algeria bermula tahun 1832
hingga tahun 1918.
Ketua tentera Perancis,
Bertrand Claussel mempergiatkan lagi penjajahan Perancis yang mendorong
kemasukan ramai peneroka Eropah ke Algeria. Mereka menceroboh masjid dan tanah
perkuburan orang Islam. Keadaan ini mendorong penentangan kuat daripada
masyarakat tempatan. Penentangan paling hebat berlaku pada tahun 1830-an dan
1840-an. Usaha peluasan kuasa Perancis ke atas Bandar Constantine pada tahun
1836 mendapat tentangan masyarakat tempatan di Algeria. Penaklukan ke atas bandar
tersebut telah dicabar dan ditentang hebat oleh Ahmad Bey. Dalam penentangan
ini, Perancis telah kehilangan nyawa 1000 orang tentera. Namun, penentangan
Ahmad Bey berjaya dikalahkan oleh Perancis, tetapi Ahmad Bey tetap tidak
mengiktiraf kekuasaan Perancis di Bandar Constantine.
Penentangan masyarakat
Algeria diteruskan oleh Amir Abdul Qadir. Beliau merupakan seorang tokoh ulama,
pemimpin politik dan tentera. Pengalaman yang diperolehnya semasa di kota
Makkah, Damsyik dan Baghdad menanamkan semangat kepimpinan dalam dirinya. Sebagai
seorang amir, beliau telah menyatukan pelbagai puak dan mengisytiharkan perang
jihad untuk menentang Perancis. Amir Abdul Qadir ialah seorang yang mempunyai semangat
cinta akan tanah air. Penentangan beliau berterusan sehingga tahun 1842 Masihi.
Kejayaan beliau adalah kerana menggunakan taktik perang gerila. Beliau bergabung
dengan Abu Ma’zi untuk menentang Perancis di wilayah Oran. Beliau berjaya
menggerakkan pendudukan Algeria dan menewaskan Perancis dalam pertempuran Sidi
Ibrahim. Sepanjang penentangan selama 10 tahun, beribu-ribu umat Islam Algeria
terkorban.
Gabenor Jeneral
Perancis yang baharu, iaitu Thomas Robert Bugeaud menyerang Algeria secara
berterusan dari tahun 1841 hingga tahun 1847. Beliau mengambil banyak kawasan
di Algeria. Selain itu, pihak peneroka Perancis menuntut untuk menggabungkan
negara Algeria dengan negara Perancis. Tindakan Begeaud sangat ganas dan
penduduk Algeria sangat menderita. Banyak kawasan petempatan, pertanian dan
binatang ternakan dimusnahkan. Tentera Islam yang dibawa oleh Amir Abdul Qadir
tidak dapat bertahan dan terpaksa menyerah diri pada bulan Disember 1847.
Penentangan rakyat
Algeria diteruskan apabila Perancis mewujudkan Undang-undang 1848 yang
membahagikan masyarakat Algeria kepada dua kumpulan iaitu masyarakat mewah
Eropah dan masyarakat Islam Algeria yang menderita. Undang-undang ini
diperkenalkan berikutan daripada kepadatan penduduk Eropah di Algeria yang
mencecah 110 ribu orang dan kira-kira 85% daripadanya tinggal di kawasan Bandar
dan menyokong Perancis dalam dasar peluasan kuasa. Selepas tahun 1851, Raja
Napoleon III memberikan tanah yang dirampas daripada penduduk Algeria kepada
syarikat-syarikat Perancis. Penduduk tempatan melakukan penentangan kerana
tidak puas hati terhadap dasar Perancis yang merampas tanah-tanah yang subur
dan tidak boleh dipindah milik.
Dasar penjajahan
Perancis banyak menindas masyarakat tempatan di Algeria sehingga penduduk di
Kabylia melancarkan pemberontakan. Pemberontakan ini disebabkan oleh
ketidakpuasan hati mereka terhadap dasar Gabenor Jeneral Randon yang
menggalakkan penghijrahan orang Eropah. Penghijrahan ini menyebabkan penduduk
Eropah di Algeria semakin meningkat kepada 181 ribu orang. Dianggarkan 1/3
penduduk menyertainya namun, pemberontakan ini akhirnya berjaya ditumpaskan
oleh Perancis pada tahun 1872. Selepas pemberontakan berakhir, masyarakat
Algeria menjadi lebih miskin dan dikenakan cukai khas bagi menampung
perbelanjaan Perancis. Pergerakan mereka turut dihadkan untuk mengelakkan
hubungan luar dengan orang Islam di negara lain. Ini ditambah lagi dengan
mengehadkan pendidikan rasmi kepada masyarakat Islam Algeria.
Penentangan bersenjata
berlaku antara tahun 1900 hingga 1909. Rakyat Algeria telah bangkit menentang
penjajahan Perancis dan menjadikan dasar Pan-Islamisme sebagai penyelesaian
kepada permasalahan di negara mereka. Perancis berusaha menghapuskan golongan
ini tetapi tidak berjaya. Gerakan ini juga berjaya menyekat kegiatan
Kristianiti atau mengkristiankan penduduk Islam di Algeria dan Afrika Utara.
Malahan, gerakan ini juga memberikan kesedaran kepada orang Islam bagi
menghadapi polisi menggabungkan Perancis dan Algeria dengan memberi kerakyatan
orang Islam Algeria menjadi warganegara Perancis setelah menukar agama mereka.
Kesimpulannya, peluasan
kuasa Barat di Algeria pada abad ke-19 dan ke-20 telah menimbulkan pelbagai
reaksi dalam kalangan masyarakat tempatan. Menjelang tahun 1900-an, muncul
golongan modenis Islam Algeria yang berjuang dengan cara yang berhemah untuk
mendapatkan kebebasan daripada penjajahan Perancis. Mereka memperjuangkan
kemerdekaan Algeria dan akhirnya pada tahun 1962, Perancis telah
mengisytiharkan kemerdekan Algeria.
