KERTAS PERCUBAAN STPM SEMESTER 1 SMK SEGAMA, LAHAD DATU, SABAH (TQ CIKGU SAIDA) 😊

 

Jawapan cadangan Bahagian A

1. Berikan dua faktor pembentukan Persekutuan Tanah Melayu 1948.  [4 markah}

Penentangan orang Melayu terhadap Malayan Union. Malayan Union yang diperkenalkan pada tahun 1946 akan melemahkan kuasa Raja-raja Melayu, menghapuskan kedudukan istimewa orang Melayu, dan melonggarkan syarat kerakyatan.

Cadangan daripada UMNO dan Raja-raja Melayu. Cadangan ini termasuklah menggantikan Gabenor dengan Pesuruhjaya Tinggi British yang akan menjaga kepentingan negeri Melayu, serta memperkukuhkan semula kuasa Raja-raja Melayu dan hak istimewa orang Melay

2. Senaraikan empat kegiatan ekonomi di Sabah pada abad ke-19 hingga ke-20.  [4 markah]

Pertanian Komersial: Perkembangan ekonomi yang pesat dipacu oleh Syarikat Borneo Utara British, yang memperkenalkan tanaman eksport seperti tembakau dan getah.

Perlombongan: Selain pertanian, aktiviti perlombongan juga menjadi penting, terutamanya perlombongan bijih timah yang membawa kepada pertumbuhan ekonomi komersial di sesetengah kawasan.

Perhutanan: Pengeksportan kayu balak menjadi satu lagi kegiatan ekonomi yang signifikan, menyumbang kepada hasil eksport negeri.

Kegiatan Tradisional dan Perdagangan: Masyarakat pesisir pantai seperti Melayu Brunei, Bajau, Iranun, dan Suluk aktif dalam kegiatan menangkap ikan, mengutip hasil laut, dan perdagangan tempatan dan antarabangsa. 

3. Berikan dua usaha British terhadap pendidikan sebelum merdeka pada tahun 1946 hingga 1957.  [4 markah]

Cadangan untuk memansuhkan sistem sekolah rendah vernakular yang berasingan mengikut kaum (Melayu, Cina, dan Tamil.

Tujuannya adalah untuk mewujudkan satu sistem pendidikan yang lebih bersatu dan menghapuskan perpecahan kaum melalui sistem pendidikan yang sedia ada. 

Cadangan untuk mengintegrasikan sekolah vernakular

Bahasa Melayu, Cina, dan Tamil dicadangkan untuk dikekalkan sebagai bahasa penghantar tetapi bahasa Inggeris dan Melayu akan menjadi bahasa penghantar utama di sekolah-sekolah vernakular.

4. Senaraikan empat faktor perjuangan gerakan penentangan Rentap terhadap keluarga Brooke di Sarawak pada abad ke-19 hingga abad ke-20.  [4 markah]

Pelabelan masyarakat Iban sebagai lanun: Keluarga Brooke menganggap masyarakat Iban di Sungai Skrang sebagai lanun dan mengambil tindakan menghapuskan mereka.

Penindasan terhadap masyarakat Iban: Tindakan menghapuskan masyarakat Iban di Sungai Skrang pada tahun 1853 menjadi pencetus penentangan Rentap.

Penentangan terhadap kezaliman: Rentap menentang kezaliman James Brooke dengan menyerang pasukan Brooke di Kubu Nanga Skrang untuk menghalang kezaliman di daerah tersebut.

Serangan tentera James Brooke: Rentap dan pengikutnya terpaksa berundur ke Bukit Sadok, namun mereka diserang oleh tentera James Brooke di situ. 

5. Berikan dua kepentingan pilihan raya umum di Tanah Melayu pada tahun 1955.  [4 markah] 

Pilihan raya perundangan pertama di peringkat Persekutuan: Pilihan raya ini merupakan yang pertama diadakan di peringkat perundangan Persekutuan dan memberikan pengalaman pertama kepada penduduk Tanah Melayu untuk terlibat secara langsung dalam proses demokrasi di peringkat tertinggi.

Meningkatkan kepercayaan terhadap sistem demokrasi: Pilihan raya ini membantu membina kepercayaan rakyat terhadap sistem demokrasi dan juga meningkatkan keyakinan ahli politik untuk menuntut kemerdekaan pada masa hadapan.

(PIlihan jawapan) Membuktikan kemampuan perikatan antara kaum: Kemenangan besar Parti Perikatan menunjukkan bahawa perikatan antara kaum boleh menjadi asas yang kuat untuk menentang penjajah British dan mempercepatkan proses mencapai kemerdekaan. 

*Jawapan cadangan untuk Bahagain B boleh dirujuk pada post di bawah 

HURAIKAN PERUBAHAN-PERUBAHAN DALAM SISTEM RESIDEN 1874 DI NEGERI-NEGERI MELAYU. [20 MARKAH]

Jawapan cadangan Bahagian B

 

1. Huraikan perubahan-perubahan dalam sistem residen 1874 di negeri-negeri Melayu. [20 markah].

Pengenalan

Sistem Residen British di Negeri-negeri Melayu, bermula dengan Perak pada tahun 1874 berikutan Perjanjian Pangkor, menandakan satu titik perubahan fundamental dalam sejarah politik, ekonomi, dan sosial rantau tersebut. Sistem ini secara beransur-ansur menggantikan struktur pemerintahan beraja tradisional dengan satu bentuk pentadbiran penjajah tidak langsung (indirect rule). Walaupun British mendakwa sistem ini diperkenalkan atas dasar "nasihat" untuk membantu pentadbiran tempatan yang kononnya huru-hara, implikasi sebenar sistem ini adalah perampasan kuasa politik sultan dan pembesar, pengenalan birokrasi moden Barat, dan transformasi sosioekonomi negeri-negeri tersebut.

Pertama, perubahan paling ketara ialah kehilangan kuasa politik sultan. Sebelum campur tangan British, sultan adalah pemerintah berdaulat yang mempunyai autoriti tertinggi dalam semua aspek pemerintahan. Dengan adanya Residen, kuasa sultan dihadkan secara ketara; mereka hanya dibenarkan menasihati dan menguruskan hal ehal berkaitan agama Islam dan adat Melayu. Walaupun jawatan sultan dikekalkan, peranan mereka berubah menjadi simbolik semata-mata manakala pentadbiran negeri yang berkesan dikendalikan sepenuhnya oleh Residen.

Kedua, perubahan ini melibatkan pengambilalihan peranan pentadbiran pembesar. Pembesar-pembesar Melayu, yang secara tradisinya merupakan tulang belakang pentadbiran daerah dan ekonomi melalui hak memungut cukai (serahan) dan mengawal sumber tempatan, telah diketepikan. British secara progresif mengambil alih fungsi-fungsi ini dan menggantikan sistem pungutan cukai tradisional dengan sistem gaji tetap untuk pegawai yang dilantik. Ini menyebabkan pembesar tempatan kehilangan sumber pendapatan dan pengaruh politik mereka, membawa kepada rasa tidak puas hati dan beberapa siri penentangan.

Ketiga, Sistem Residen membawa kepada pengenalan birokrasi dan undang-undang moden ala Barat. British memperkenalkan jentera pentadbiran yang lebih teratur, melibatkan penubuhan jabatan-jabatan kerajaan, perkhidmatan awam yang tersusun, dan sistem mahkamah yang berasaskan undang-undang Inggeris. Sistem perundangan baharu ini menggantikan undang-undang syariah dan adat yang pelbagai dan tidak seragam, bagi memastikan pentadbiran yang lebih efisien untuk tujuan komersial British.

Keempat, berlaku transformasi ekonomi berorientasikan eksport secara radikal. Ekonomi sara diri dan perdagangan tradisional digantikan dengan ekonomi komersial yang berfokuskan kepada eksploitasi sumber asli, terutamanya bijih timah dan kemudiannya penanaman getah. British menguasai dan memonopoli sumber-sumber ini, mengintegrasikan ekonomi Negeri-negeri Melayu ke dalam sistem ekonomi kapitalis global bagi memenuhi keperluan industri di Britain.

Akhir sekali, perubahan ini turut disusuli dengan pembangunan infrastruktur dan perubahan demografi. British membina kemudahan seperti jalan raya dan landasan kereta api secara strategik untuk menghubungkan kawasan perlombongan dan perladangan dengan pelabuhan eksport. Pembangunan ekonomi pesat ini menyebabkan keperluan tenaga buruh yang ramai, membawa kepada kemasukan beramai-ramai imigran dari China dan India, seterusnya mengubah landskap demografi Tanah Melayu secara kekal.

Kesimpulan

Sistem Residen 1874 di Negeri-negeri Melayu merupakan instrumen penting dalam usaha British menguasai dan memodenkan negeri-negeri tersebut mengikut acuan penjajah. Perubahan yang berlaku adalah menyeluruh: kuasa politik dikonsolidasikan oleh British, birokrasi moden menggantikan struktur tradisional, dan ekonomi tempatan dirombak untuk memenuhi keperluan empayar British. Walaupun sistem ini membawa kepada pembangunan infrastruktur dan kestabilan pentadbiran, ia turut menghilangkan kedaulatan politik sultan dan pembesar, serta meninggalkan kesan sosioekonomi yang mendalam yang kekal dirasai sehingga era pascakolonial. Perubahan ini menjadi asas kepada pembentukan Negeri-negeri Melayu Bersekutu pada 1896, yang mengukuhkan lagi cengkaman British di Tanah Melayu.

BINCANGKAN FAKTOR-FAKTOR PERKEMBANGAN PERUSAHAAN BIJIH TIMAH PADA ABAD KE-19 HINGGA KE-20.

2. Bincangkan faktor-faktor perkembangan perusahaan bijih timah pada abad ke-19 hingga ke-20. [20 markah] 

Pengenalan

Industri bijih timah adalah pemangkin utama kepada kemajuan ekonomi Tanah Melayu dari pertengahan abad ke-19 hingga pertengahan abad ke-20. Sebelum campur tangan British secara langsung, aktiviti perlombongan dijalankan secara kecil-kecilan oleh masyarakat tempatan dan komuniti pelombong Cina di bawah naungan pembesar-pembesar Melayu. Walau bagaimanapun, bermula dari pertengahan abad ke-19, permintaan global yang meningkat telah merangsang pertumbuhan luar biasa dalam sektor ini. Faktor-faktor seperti Revolusi Perindustrian di Eropah, yang memerlukan bahan mentah untuk industri mengetin dan pembuatan aloi, telah membuka jalan kepada pelaburan besar-besaran dan perubahan struktur ekonomi yang ketara di negeri-negeri pengeluar utama seperti Perak, Selangor, Negeri Sembilan, dan Pahang.

Salah satu faktor kritikal ialah peningkatan permintaan global terhadap bijih timah. Pada abad ke-19 dan awal abad ke-20, negara-negara perindustrian seperti Britain dan Amerika Syarikat memerlukan bekalan bijih timah yang stabil dan banyak. Penggunaan meluas tin (diperbuat daripada kepingan besi bersalut timah) untuk pembungkusan makanan, terutamanya semasa Perang Dunia Pertama dan Kedua, melonjakkan harga dan permintaan, menjadikan perlombongan bijih timah sebagai perusahaan yang sangat menguntungkan di Tanah Melayu.

Faktor kedua ialah kemasukan modal dan pelaburan asing. Pada peringkat awal, modal datang daripada saudagar-saudagar Cina di Negeri-negeri Selat yang membiayai operasi perlombongan. Kemudian, syarikat-syarikat Eropah, terutamanya syarikat British, mula mendominasi industri ini dengan modal yang lebih besar. Pelaburan ini membolehkan pengenalan kaedah perlombongan yang lebih efisien dan berskala besar.

Faktor ketiga, dan mungkin yang paling penting dalam konteks sosio-ekonomi tempatan, ialah kemasukan buruh Cina secara besar-besaran. Industri bijih timah adalah padat buruh. Beribu-ribu imigran Cina dibawa masuk melalui pelbagai sistem, termasuk sistem kontrak. Mereka membentuk tulang belakang tenaga kerja perlombongan dan bertanggungjawab ke atas sebahagian besar pengeluaran pada abad ke-19. Kehadiran mereka bukan sahaja menyediakan tenaga kerja yang diperlukan, malah turut menyumbang kepada pembangunan bandar-bandar baharu dan perubahan demografi di kawasan perlombongan.

Faktor keempat ialah peranan pentadbiran British dan kestabilan politik. Campur tangan British di negeri-negeri Melayu bermula secara rasmi dengan Perjanjian Pangkor pada tahun 1874, sebahagiannya didorong oleh keperluan untuk menstabilkan negeri-negeri yang kaya dengan bijih timah yang sering bergolak akibat perang saudara dan pergaduhan kongsi gelap Cina. Pentadbiran British yang mantap mewujudkan persekitaran yang kondusif untuk perniagaan dan pelaburan. Mereka memperkenalkan sistem perundangan yang jelas, memastikan keselamatan, dan menguatkuasakan peraturan yang menyokong perkembangan industri.

Akhir sekali, pengenalan teknologi perlombongan moden memainkan peranan penting, terutamanya pada abad ke-20. Peralihan daripada kaedah tradisional seperti mendulang dan melombong dengan menggunakan palung kepada penggunaan pam hidraulik dan akhirnya, kapal korek (dredging), merevolusikan industri ini. Kapal korek membolehkan perlombongan aluvium berskala besar di kawasan yang sebelum ini sukar diusahakan, meningkatkan pengeluaran ke tahap yang tidak pernah dicapai sebelumnya.

Kesimpulan

Kesimpulannya, perkembangan perusahaan bijih timah di Tanah Melayu pada abad ke-19 dan ke-20 adalah hasil daripada interaksi kompleks pelbagai faktor. Permintaan tinggi dari Barat, kemasukan modal dan buruh dari China dan Eropah, kestabilan politik di bawah pentadbiran British, pembangunan infrastruktur, serta inovasi teknologi, semuanya bergabung untuk menjadikan bijih timah sebagai nadi ekonomi Tanah Melayu. Industri ini bukan sahaja menjana kekayaan yang besar, tetapi juga membentuk asas kepada struktur ekonomi moden negara dan mewujudkan masyarakat berbilang kaum yang wujud pada hari ini.

3. Nilaikan hubungan luar Malaysia di bawah pentadbiran Tun Abdul Razak Bin Dato Hussein pada abad ke-20. [20 markah]

https://juhaimimajid.blogspot.com/2025/08/sejarah-malaysia-1800-2000-353-hubungan.html